Լրացուցիչ աշխատանք

Տրված բառերի բացառական հոլովը կազմի՛ր, դրանց վերջավորություններն ընդգծի՛ր և բացատրի՛ր Ա և Բ խմբերի բառերի բացառական հոլովաձևերի տարբերությունը: 

Ա. Ամպից, սառույցից, տանտիկնոջից, ձմռանից, ամսից, րոպեից:
Բ. Բալենուց, մարդուց, ամուսնուց, ընկերուհուց, գինուց: 
Ա խմբի բառերը ստանում են ից վերջավորությունը, իսկ Բ խմբի բառերը ուց

Բառակապակցություններ կազմի՛ր` հարցական դերանունները փոխարինելով բացառական հոլովով դրված գոյականներով: 
Վիրավորվել ումի՞ց, ինչի՞ց:
Վիրավորվել սրից
Վիրավորվել ընկերուհուց
Զգուշանալ ումի՞ց, ինչի՞ց:
Զգուշանալ մարդկանցից
Զգուշանալ դանակից

Բառակապակցություններ կազմիր` հարցական դերանունները փոխարինելով գործիական հոլովով դրված գոյականներով: 

Ծածկվել ինչո՞վ:
Ծացկվել ծացկոցով
Պատել ինչո՞վ:
Պատել անեցքներով
Լցվել ինչո՞վ: 
Լցվել ատելությամբ

Ա և Բ խմբերի բառերով կազմի՛ ր բոլոր հնարավոր կապակցությունները: 

Ա. Ուրանալ, մոռանալ, դավաճանել, դավ նյութել:
Բ. Գաղափարը, զինակիցներին, գաղափարին, զինակիցների դեմ, սկզբունքները, սկզբունքներին, ընկերների հանդեպ, ընկերներին, թշնամուն, թշնամու դեմ, հայրենիքը, հայրենիքի հանդեպ, հայրենիքին, տունը, տանը: 

Տրված բառակապակցությունների  իմաստներն արտահայտի՛ր մեկ բառով: Ո՞ր հոլովներով են դրվում այդ բառերը: 

Կիրճի մեջ, հանրապետության մեջ, ամպերի մեջ, գոմի մեջ, օվկիանոսի մեջ:
Գագաթի վրա, հողի վրա, այգիների վրա, սեղանի վրա, աստիճանների վրա: 

Что сильнее: зло или добро?

После того как создали мультики все дети всех времён. И всегда оно заканчивалось словами <<И все жили долго и счастливо>>. Всех нас внушали что конец всегда счастливый. Наверно дети верят в это, а когда они взрослеют и начинают видеть что мир вокруг совсем не такой как описывалось в мультфильмах. Волна не волна начинаешь спрашивать <Почему? Почему все не может быть как в мультфильмах?>. А ведь в душе мы понимаем что как в сказках никогда не будет потаму-что в нашем мире нет супергероя и хороших людей тоже очень мало. Герои те кто помогает нуждающимся и делают добро за просто так. А в нашем мире каждый второй готов убить ради денег или своей выгоды. Кто-то ходит по дороге в рванной одежде прося каждого прохожего о мелочи пока в это время кто-то сидит у себя в уютном и тёплом доме ворча о своих проблемах. Некоторые идут на крайности и ограбляют банки. Кто-то вовсе не выдерживает все происходящие и заканчивает жизнь самоубийством. Исходя из всего этого я могу сказать что в нашем мире добро победит только когда все люди умрут.

Գրավոր աշխատանք

1.Ծովերից որոնք չեն ողողում Ռուսաստանի ափերը:

     1.Կարայ ի և Լապտևևերի \
       2 . Նորվեգական և  Հյուսիսային
    3. Բերինգի և Բարենցի

    4..Սև և Ազովի

2.Տրվածներից ո՞րն է Ռուսաստանի երկաթի խոշոր հանքավայրերից:

   1. Կուրսկի մագնիսային անոմալիա (ԿՄԱ)

   2.Կաևսկ-Աչիևսկ

   3.Վոլգաուրալյան ավազան

   4.Կուզբաս

3.Ռուսաստանի Դաշնության վերաբերյալ ո՞ր պնդումն է ճիշտ:

  1.Ըստ պետական կաոուցվածքի միացյալ (ունիտար) հանրապետություն է:

  2.Երկրի կազմում կա 21 ինքնավար մարզ:

  3. Ցածր է բնակչության միջին խտությունը:

 4. <<Ժողովրդագրական պայթյունը» կանխելու նպատակով երկիրը վարում է բնակչության աճի կրճատման
     ժողովրդագրական քաղաքականություն:

4.Ռուսաստանի Դաշնության վերաբերյալ հետևյալ երկու պնդումներից ո՞րն է ճիշտ:

    Ա.Նավթի պաշարներով և արղյունահանմամբ աշխարհում գրավում է աոաջին տեղը:
    Բ. էլեկտրաէներգիայի հիմնական մասը արտադրվում է ջերմային էլեկարակայ աններում:

              1. Ա֊ն և Բ-ն սխալ են                     2. Ա-ն և  Բ-և ճիշտ եև

               3.Ա-ն ճիշտ է, Բ -֊ն սխալ             4. Ա-ն սխալ է, Բ-ն ճիշտ

5.Արևելյան Եվրոպա տարածաշրջանի վերաբերյալ ո՞ր պնդումն է ճիշտ:

   1. Տարածքի մեծությամբ երկրորդն է Եվրոպա աշխարհամասի տարածաշրջաններից:

   2.Տարածքը ողողվում է Սև և Բալթիկ ծովերի ջրերով:
   3Կլիման մերձարևաղարձային միջերկրածովային է:

    4.Տարածաշրջանի տարածքով հոսող գետերից են Դանուբը և Հռեևոսը:

6.Արևելյան Եվրոպայի տրված պետություններից ո՞րը ելք չունի դեպի ծով:
   1. Հուևգարիա

2.Ռումինիա

   3.Ուկրաինա  

   4.Բուլղարիա

7.Համապատասխանեցնել տրված պետությունների և դրանց մայրաքաղաքների անվանումները:

   1.Հունգարիա      բ. Բուդապեշտ                                   

   2.Ռումինիա    գ. Բուխարեստ                                        

   3.Բելառուս    դ.Մինսկ                                          

   4.Չեխիա         ա. Պրահա                                           

8.Շարունակել միտքը, լրացնել բաց թողած բառը:

   Ռուսաստանի արդյունաբերության հին ու զարգացած ճյուղերից է սև մետաղաձուլությունը:Սև    
    մետաղաձուլության երեք խոշոր բազաներն են

    Կենտրոնականը, Սիբիրյանը և     Ուրալյան   ։

9.Բնութագրումով որոշել պետությունը:

Արևելաեվրոպական այդ պետությունը ելք չունի դեպի ծով: Նրա  մայրաքաղաքը միջնադարյան եվրոպական  ճարտարապետական մշակույթը  պահպանած քաղաքներից  է: Մայրաքաղաքը  հայտնի  է  իր  տեսարժան  վայրերով: Ո՞րն է այղ պետությունը:

Պատասխան Չեխիա։

10. Ռուսաստանի Դաշնության ալյումինաձուլությունը առավելապես կենտրոնացված է Արևելյա Սիբիրում:Նշել երկու հիմնական գործոն, որոնց առկայությամ  պայմանավորված ալյումիևաձուլական   ձեռնարկությունների կառուցումը Արևելյան Սիբիրում:
               ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

11.Հանքավայր-  հանքատեսակ    զույգերից  ընտրել  ճիշտը

1. Սուրգուտ – ածուխ                 2. ԿՄԱ-  երկաթ                    3.Յամբուրգ- նավթ             4.  Կանսկ-Աչինսկ- գազ

12. ՌԴ  վերաբերյալ  որ  պնդումն  է  սխալ

1.Ջրաէներգետիկ  ռեսուրսներով  առավել   հարուստ  գետերից  են  Ենիսեյը  և  Վոլգան:

2.Ածխի  հանույթով  աշխարհում  գրավում  է  առաջին  տեղը:

3.Նավթի  հիմնական  պաշարները  տեղաբաշխված  են  Արևմտասիբիրական  և  Վոլգաուրալյան  հանքային  ավազաններում:

4.Էլեկտրաէներգիայի  մեծ  մասն  արտադրվում  է ջէկ-երում:

13. Որ  պետությունն է  սահմանակցում  ՌԴ-ին

1.Հայաստան              2. Ուզբեկստան                    3.Մոնղոլիա         4. Աֆղանստան

14.Որ  շարքում  են  տրված  Արևելյան  Եվրոպա  տարածաշրջանի  պետությունները  տրված  տարածքի  նվազման  կարգով

1.Ուկրաինա,   Բելառուս,   Չեխիա,   Մոլդովա

2. Բելառուս, Ուկրաինա, Մոլդովա ,Չեխիա

3. Չեխիա, Բելառուս, Ուկրաինա, Մոլդովա ,

4. Ուկրաինա, Չեխիա ,Մոլդովա , Բելառուս

15․ Տրված էլեկտրակայանների տիպերից որի՞ արտադրանքի բաժինն է մեծ Գերմանիայի էներգետիկական համակարգում.
1) ատոմային էլեկտրակայաններ 3) մակընթացային էլեկտրակայաններ
2) ջերմային էլեկտրակայաններ 4) ջրային էլեկտրակայաններ

16․Բնութագրումով որոշել երկիրը.
Այս երկիրը նախագահական հանրապետություն է: Այն ցամաքային կապող օղակ է Պիրենեյան թերակղզու և Կենտրոնական ու Արևելյան Եվրոպայի երկրների միջև: Հարուստ է ուրանի պաշարներով, որի շնորհիվ էլեկտրաէներգիայի զգալի մասը արտադրվում է աէկներում: Ո՞րն է այդ երկիրը.
1) ՌԴ–ն 2) Ֆրանսիան 3) Գերմանիան 4) Իսպանիա

17․Բնութագրումով որոշել պետությունը.

Եվրոպական այս երկիրը սահմանադրական միապետություն է:Մայրաքաղաքը խոշոր ծովային նավահանգիստ է և համաշխարհային նշանակության ֆինանսական կենտրոն:Արդյունաբերության ավանդական ճյուղերից են ածխարդյունաբերությունն ու սև մետաղաձուլությունը:Որն է այդ պետությունը.

1.Ֆրանսիան 2.Գերմանիան 3.Մեծ Բրիտանիան 4.Շվեդիան

18.Ընտրել պետություն-բնական ռեսուրսի հարուստ պաշարներ համապատասխանությունների ճիշտ շարքը.

1.Շվեդիա ա.այրվող թերթաքար 1.1-բ,2-գ,3-դ,4-ա

2.Մեծ Բրիտանիա բ.անտառանյութ 2.1-դ,2-գ,3-բ,4-ա

3.Ֆինլանդիա գ.նավթ 3.1-բ,2-դ,3-գ,4-ա

4.Էստոնիա դ.երկաթաքար 4.1-դ,2-ա,3-բ,4-գ

19․Արևմտյան Եվրոպա տարածաշրջանի վերաբերյալ ո՞ր պնդումն է ճիշտ.

1.Տարածքի մեծությամբ Եվրոպայի տարածաշրջաններից ամենամեծն է,

2.Գետային ցանցը թույլ է զարգացած,

3.Հարուստ է սառցադաշտային ծագման լճերով

4.Ունի նպաստավոր ՏԱԴ:

20. Ո՞ր շարքի բոլոր քաղաքներն են մայրաքաղաքներ.

1.Փարիզ, Ժնև, Վիեննա 2.Բեռլին, Լյուքսեմբուրգ, Լիոն

3.Բեռն, Բրյուսել, Փարիզ 4.Ամստերդամ, Բեռլին, Մարսել

Գոյականի հոլով

Ուղղական հոլովը բառի ուղիղ, անփոփոխ ձևն է:
Սեռական հոլովը ցույց է տալիս այն առարկան, որին պատկանում կամ վերաբերում է որևէ բան: Սեռական հոլովը կազմելիս բառը փոփոխվում է:
Տրական հոլովը ցույց է տալիս այն առարկան, որին տրվում կամ մոտենում է մի բան:
Հայցական հոլովը ցույց է տալիս այն անձը կամ առարկան, որն իր վրա է կրում ենթակայի գործողությունը:
Բացառական հոլովը ցույց է տալիս այն առարկան, որից բխում, ծագում կամ սկսվում է գործողությունը:
Գործիական հոլովը ցույց է տալիս այն առարկան, որով կատարվում է գործողությունը:
Ներգոյական հոլովը ցույց է տալիս այն տեղը, որտեղ կամ որի ներսում կատարվում է գործողությունը: 

Ուղղական՝ ո՞վ, ի՞նչ – գիրք, երեխա
Սեռական՝ ո՞ւմ, ինչի՞ – գրքի, երեխայի
Տրական՝ ո՞ւմ, ինչի՞ն – գրքին, երեխային
Հայցական՝ ու՞մ, ի՞նչը – գիրքը, երեխային
Բացառական՝ ումի՞ց, ինչի՞ց – գրքից, երեխայից
Գործիական՝ ումո՞վ, ինչո՞վ – գրքով, երեխայով
Ներգոյական՝ ո՞ւմ մեջ, ինչի՞ մեջ կամ ինչո՞ւմ – գրքում, երեխայի մեջ 

Առաջադրանքներ 

1. Հոլովել քաղաք, աղջիկ, քույր , տունբառերը: 

Ուղական-քաղաք, աղջիկ, քույր , տուն
Սեռական-քաղաքի, աղջկա, քրոջ, տան
Տրական-քաղաքին, աղջկան, քրոջը, տնին
Հայցական-քաղաքը, աղջկան, քրոջը, տունը
Բացառական-քաղաքից, աղջկանից, քրոջից, տնից
Գործիական-քաղաքով, աղջկանով, քույրով, տնով
Ներգոյական-քաղաքում, աղջկա մեջ, քրոջ մեջ, տան մեջ

2. Որոշեք, թե որ հոլովով են դրված ձեռքից, փայտով, երկրին, աշխարհում,  գոյականները:  
ձեռքից-բացառական
փայտով-գործիական
երկրին-տրական
աշխարհում-ներգոյական

3. Որոշեք, թե ընդգծված բառերը որ հոլովով են դրված: 

Հայրենիքից հեռու ապրող մարդը միշտ տխուր և միայնակ է:
Դամիշքեղշինություն էր, որը գտնվում էր քաղաքից հեռու բլրի վրա:
Մոտենալով կարկաչուն գետակին տղան փայտով ստուգեց խորությունը և զգուշորեն ոտքը մտցրեց ջրի մեջ:
Երկնքի կապույտ անդորրության մեջ երևում էին արևի առաջին շողերը, որոնք ավետում էին պայծառ օր: 
Հայրենիքից-բացառական
քաղաքից-բացառական
բլրի-սեռական
գետակին -տրական
փայտով -գործիական
ջրի -սեռական
Երկնքի -սեռական
շողերը-հայցական

4. Հոլովեք օր, քաղաք, ընկեր, ձի, , մայր, աշուն, գլուխ, բնություն  բառերը: 

Ուղական-օր, քաղաք, ընկեր, ձի, մայր, աշուն, գլուխ, բնություն
Սեռական-օրվա, քաղաքի, ընկերոջ, ձիու, մոր, աշնան, գլխի, բնության
Տրական-օրին, քաղաքին, ընկերոջ, ձիուն, մոր, աշնան, գլխին, բնության
Հայցական-օրը, քաղաքը, ընկերոջը, ձին, մորը, աշունը, գլուխը, բնությունը
Բացառական-օրից, քաղաքից, ընկերոջից, ձիուց, մորից, աշունից, գլխից, բնությունից
Գործիական-օրով, քաղաքով, ընկերով, ձիով, մորով, աշունով, գլխով, բնությունով
Ներգոյական-օրում, քաղաքում, ընկերոջ մեջ, ձիու մեջ, մոր մեջ, աշնան մեջ, գլխում, բնության մեջ

Գոյականի թիվը

117.Տրված խմբերի գոյականները հոգնակի դարձրու և բացատրի՛ր օրինաչափությունը: 

Ա․ Ուժ-ուժեր, տարր-տարրեր, ծով-ծովեր, նաև-, կույտ-կույտեր, բերդ-բերդեր, շենք-շենքեր: 
Եր  վերջավորություն ստանում են միավանկ բառերը, oրինակ՝  տուն-տներ
Բ. ճանապարհ-ճանապաչհներ, գաղտնիք-գաղտնիքներ, հրաշք-հրաշքներ, մեքենա-մեքենաներ, շրջան-շրջաններ, շինություն-շինություններ, նավահանգիստ-նավահանգիստներ: 
Ներ վերջավորություն ստանում են բազմավանկ բառերը, oրինակ՝ քաղաք-քաղաքներ:
Գ. Գառ-գառներ, դուռ-դռներ, մատ-մատներ, մուկ-մկներ, թոռ-թոռներ, ձուկ-ձկներ, լեռ-լեռներ, բեռ-բեռներ: 
Որոշ միավանկ բառեր ստանում են ներ վերջավորություն: Դրանք այն բառերն են, որոնք գրաբարում՝ հին հայերենում, վերջացել են ն -ով: 
Այդ բառերն են՝  բեռ, գառ, դուռ, եզ, թոռ, լեռ, ծոռ, ծունկ, ձուկ, մուկ, նուռ, մատ, հարս:
Դ. Աստղ-աստղեր, արկղ-արկղներ, վագր-վագրներ, անգղ-անգղներ, սանր-սանրներ: 
Հայերենում կան նաև մեկուկեսվանկանի բառեր, այսինքն այնպիսի բառեր, որոնց երկու վանկերից մեկը՝ երկրորդը, գաղտնավանկ է, ինչպես՝ արկ/ը/ղ: Այս բառերի հոգնակին միավանկ բառերի նման կազմվում է եր-ով. այսպես՝ ոչ թե արկղներ, այլ արկղեր:
Ե. Ծովածոց-ծովածոցեր, սուզանավ-սուզանավեր, դաշտավայր-դաշտավայրեր, շնագայլ-շնագայլեր, հեռագիր-հեռագրեր, լրագիր-լրագրեր:
Զ. Քարտաշ-քարտաշներ, գրագիր-գրագիրներ, լեռնագործ-լեռնագործներ, բեռնակիր-բեռնակիրներ:
է. Մարդ-մարդիկ, կին-կանայք:

118.Փակագծում տրված բաոերը հոգնակի՛ դարձրու և համապատասխան ձևով գրի՛ր կետերի փոխարեն: 
Մրցող լաստանվերը(լաստանավ) մաքուր էին ու զարդարված գույնզգույն լաթերով:
Հարթավայրերը(հարթավայր) գարնան հորդացումների ժամանակ գետերը կարող են հակառակ ուղղությամբ հոսել:
Օդերևութաբանները (օդերևութաբան) զգուշացնում են քաղաքին սպառնացող նոր ցիկլոնի մասին:
Գետում ջրի մակարդակը բարձրացել էր սառցադաշտերի (սառցադաշտ) պատճառով:
Ջրի հոսանքը դանդաղեցնում են հատակին լցված քարակույտերը(քարակույտ):
Աշխարհի գեղեցիկ ջրվեժներից (ջրվեժ) մեկը` Վիկտորիան, անցյալ դարում է հայտնագործվել եվրոպացիների կողմից:
Շատ ծովախորշեր (ծովախորշ) վերածվել են ցամաքի:

Գոյական, գործնական աշխատանք

1. Տրված գոյականները դարձրու ինչի՞, ու՞մ հարցին պատասխանող, ընդգծիր վերջավորությունները և բացատրիր տարբերությունը:
Ծառ-ծառի, սեղան-սեղանի,  ուսանող-ուսանողի, րոպե-րոպեի, գինի-գինու, տիրուհի-տիրուհու, այգի-այգիի, հոգի-հոգու, օր-օրվա, ժամ-ժամվա, ամիս-ամսի, գարուն-գարնան, որոշում-որոշման,  ձմեռ-ձմեռվա, քույր-քրոջ, ընկեր-ընկերոջ, տանտիկին-տանտիկնոջ, հայր-հոր, մայր-մոր, եղբայր-եղբոր, անկյուն-անկյունի, սյուն-սյան, տուն-տան, ուրախություն-ուրախության, սեր-սիրո, կորուստ-կորստյա, աղջիկ-աղջկա:
2. Որևէ, ինչ-ինչ, ոչ մի, այլևայլ, յուրաքանչյուր, ամբողջ, բոլոր բառերի հետ եզակի կամ հոգնակի թվով գոյականներ գործածիր:
Որևէ տուն, ինչ-ինչ մարդիկ, ոչ մի ուրախություն, այլևայլ պատմություններ, յուրաքանչյուր ընտանիք, ամբողջ երկրի, բոլոր մարդկանց
3.  Գոյականների հոգնակին կազմիր:
Արկղ-արկղեր, ժամացույց-ժամացույցներ, հանդապահ-հանդապահներ, ծրագիր-ծրագրեր, երեխա-երեխաներ, տիկին-տիկիններ, թռչուն-թռչուններ, վագր-վագրեր, մեծատուն-մեծատներ, հացատուն-հացատներ, տղամարդ-տղամարդիկ, գառ-գառներ, գրագիր-գրագրեր, նուռ-նռեր, ականակիր-ականակիրներ, հանքափոր-հանքափորներ, նավթահոր-նավթահորներ, օրագիր-օրագրեր, մատենագիր-մատենագրեր, դեղատուփ-դեղատփեր, խմբերգ-խմբերգեր, գրաշար-գրաշարներ, դիմագիծ-դիմագծեր
4. Փակագծերում գրված  գոյաականները դարձրու հոգնակի և համապատասխանեցրու նախադասությանը:
Ա. Հայ նախարարները Արտաշատի ժողովի վճիռների հետո քաշվեցին իրենց աշխարհներով  և, անցնելով առօրյա գործերին, սպասում էին Պարսկաստանի լուրերին :
Բ. Պատառոտված հագուստներով որբ երեխաները կուչ էին եկել հարուստ տների պատերի  տակ:
Գ.  Հաստաբուն ընկուզենիների տակ` հասարակ նստարանների վրա, տեղավորվել էին բավական մեծ թվով մանուկներ, պատանիներ:
Դ. Աշխարհի ցավերին անտեղյակ` արևը բարձրանում է սարերի լազուրից և հավասարապես լուսավորում լեռների ալևոր գլուխները, թշնամու բանակները, ծխացող տներով լեցուն գյուղերը :

Искусство маленьких шагов

14-18 декабря

1. Прочитайте текст.

«Господи, я прошу не о чудесах и не о миражах, а о силе каждого дня. Научи меня искусству маленьких шагов.
Сделай меня наблюдательным и находчивым, чтобы в пестроте будней вовремя останавливаться на открытиях и опыте, которые меня взволновали.
Научи меня правильно распоряжаться временем моей жизни. Подари мне тонкое чутье, чтобы отличать первостепенное от второстепенного.

Я прошу о силе воздержания и меры, чтобы я по жизни не порхал и не скользил, а разумно планировал течение дня, мог бы видеть вершины и дали, и хоть иногда находил бы время для наслаждения искусством.
Помоги мне понять, что мечты не могут быть помощью. Ни мечты о прошлом, ни мечты о будущем. Помоги мне быть здесь и сейчас и воспринять эту минуту как самую важную.
Убереги меня от наивной веры, что все в жизни должно быть гладко. Подари мне ясное сознание того, что сложности, поражения, падения и неудачи являются лишь естественной составной частью жизни, благодаря которой мы растем и зреем.

Напоминай мне, что сердце часто спорит с рассудком.
Пошли мне в нужный момент кого-то, у кого хватит мужества сказать мне правду, но сказать ее любя!
Я знаю, что многие проблемы решаются, если ничего не предпринимать, так научи меня терпению.

Ты знаешь, как сильно мы нуждаемся в дружбе. Дай мне быть достойным этого самого прекрасного и нежного Дара Судьбы.
Дай мне богатую фантазию, чтобы в нужный момент, в нужное время, в нужном месте, молча или говоря, подарить кому-то необходимое тепло.
Сделай меня человеком, умеющим достучаться до тех, кто совсем «внизу».
Убереги меня от страха пропустить что-то в жизни.
Дай мне не то, чего я себе желаю, а то, что мне действительно необходимо.
Научи меня искусству маленьких шагов».

2. Ответьте на вопросы.
1. О чем эта молитва?
2. Чему учит она?
3. Какие эмоции вызвала она?

3. Грамматический материал.

Главные члены предложения – это подлежащее и сказуе мое.
Подлежащее отвечает на вопросы именительного падежа: кто? или
что? Подлежащее обычно выражается именем существительным или
местоимением.Сказуемое – это главный член предложения, который отвечает на
вопросы что делает предмет? что с ним происходит? что он такое?
кто он такой? и др. Сказуемое чаще всего выражается глаголом.

4. Подчеркните главные члены предложения.
1.Воробей(подлежащее) лежал(сказуемое) на моей ладони. 2. На пригорке(сказуемое) играли (лисята(подлежащее)). 3. За
рекой поднялась(сказуемое) большая тёмная туча(подлежащее). 4. Ветер(подлежащее) гнул(сказуемое) макушки деревьев. 5. На землю упали (сказуемое) тяжёлые капли (подлежащее) дождя. 6. Вскоре хлынул тёплый
летний(сказуемое) дождь(подлежащее). 7. Небо (подлежащее)прояснилось(сказуемое). 8. Снова вернулось ласковое(сказуемое) лето(подлежащее). 9.Мы(подлежащее) с нетерпением ждали(сказуемое) весны(подлежащее). 10. Листья (подлежащее)падают (сказуемое) с клёнов.

5. Замените существительные местоимениями.
Образец: Бабушка сидела у порога. – Она сидела у порога.

1. Они обнаружили под толстым слоем песка развалины
   древнего города. 2. Она подошла к памятнику. 3. Они жадно
   разевали голодные рты. 4. В пять лет он уже читал. 5. Море ласково
   плескалось у самых моих ног. 6. Весной они возвращаются к своим
   покинутым домам. 7. Через два дня она уезжала на юг. 8. Он часто
   посещал его.

6. Восстановите текст, дополнив его второстепенными членами предложения.

Никто нас не встретил на Белой горе. Лесная избушка была пуста. В углу избушки стоит печь. Кто-то оставил на
столе, сахар, пачку соли, чай. Вокруг избушки разрослась дикая малина. В сомой избушке поселились шустрые бурундуки. Они собирают шиповник и прячут на зиму под избушкой. Утром они бегут друг за другом по каменным ступеням.
Самый храбрый бурундук забирается выше. Он сидит на верхней ступеньке. Треснет ветка с визгом – храбрец катится вниз. За ним бурундуки все мчатся в покинутую избушку.
Слова для справок: нас, на Белой горе; лесная; в углу избушки; на
столе, сахар, пачку соли, чай; вокруг избушки, дикая; в самой избушке,
шустрые; шиповник, на зиму под избушкой; утром, друг за другом по
каменным ступеням; самый храбрый, выше; на верхней ступеньке;
с визгом, вниз; за ним, все, в покинутую избушку.

7. Закончите предложения.
1. Я не знаю, где мои мозги
2. Я не знаю, когда это всё началось
3. Я не знаю, как я ещё жива
4. Я не знаю, почему я это делаю
5. Я не знаю, какая там еда
6. Я не знаю, кого обвинять
7. Я не знаю, кто его подставил

8. Напишите сочинение по темам:
Что сильнее: зло или добро?
В чём заключается сила доброты?
Может ли мечта изменить реальность?
Что можно сделать для того, чтобы люди стали лучше?

Հայոց լեզու

Կազմեցեք բարդ բառեր` տրված  գոյականները գործածելով թե իբրև առաջին, թե իբրև վերջին բաղադրիչ:
Օրինակ` զրույց-զրուցակից, հարցազրույց:
Գույն-գույնզգույն, գունաթափ
վեճ-բանավեճ, վիճաբան
գունդ-երկրագունդ, գնդաձև 
հույզ-
տուն-մանկատուն, տնամերձ
բույս-բուսաբան, խոտաբույս
մատյան-մատենադարան, հաշվեմատյան
սեր-սիրալիր, կաթնասեր
գլուխ-գլխատել, լեռնագլուխ
ձայն-ձայնարկիչ,բարձրաձայն
սիրտ-սրտաբան, սրտանոթային
ծաղիկ-ծախկանոց, զարդածաղիկ

Տրված գոյականները խմբավորիր ըստ հագուստի, ուտելիքի, սպասքի և բնակավայրի անվանումների: Փորձիր յուրաքանչյուր խմբին ավելացնել 2-ական բառ:  
Հագուստ-պատմուճան, բաճկոնակ, տարազ, թանապուր
Ուտելիք-լավաշ, կարկանդակ, մածուն, աղանդեր
Սպասք-կարաս, փարչ, գավաթ, կուլա
Բնակավայր-Գյուղ, քաղաք, գյուղակ,ավան

Գրիր 10-ական իրանիշ և անձնանիշ գոյական:
Իրանիշ-Սեղան,աթոռ,բաժակ,դուռ,պահարան,գդալ,պատառաքաղ, հեռուստացույց, ափսե, համակարգիչ։
Անձնանիշ-Սովորող, ուսուցիչ, բժիշկ, իրավաբան, մանկավարժ, երեխա, հոգեբան, Նատալի, դատավոր,բանտարկյալ։

Հայոց լեզու Դասարանական Աշխատանք

1.Հետևյալ բառերից վերջածանցների օգնությամբ կազմիր նվազական-փաղաքշական նշանակությամբ գոյականներ:
Պատանի-պատանյակ, որբ-որբուկ, աթոռ-աթոռակ, մարդ-մարդուկ, որդի-որդյակ, մուկ-մկնիկ, էշ-իշուկ, հորթ-հւրդիկ, ծեր-ծերուկ, կղզի-կղզյակ, գիրք-գրքյուկ, գունդ-գնդիկ, աղավնի-, թիթեռ-թիթեռնիկ, հատոր-հորյակ, ձուկ-ձուկիկ, աղջիկ-աջնակ, առու-առվակ, դուռ-դռնակ, հոգի-հագյակ, հյուղ-հյուղակ, արտույտ-արտուտիկ, ծով-ծովակ:
2. Բառաշարքում առանձնացրու այն հասարակ գոյականները, որոնք գործածվում են նաև իբրև հատուկ անուններ:Շարունակիր շարքը:
Նվագավար, կորյուն, կռունկ, զինվոր, ռազմիկ, ամպրոպ, ավետիս, մարտիկ, ձնծաղիկ, շանթ, երամակ, ծաղիկ, աղջամուղջ, նարգիզ, ակն, գալուստ, գոհար, զանգակ, վարդ, բուրաստան, գավառ, գրիչ, համբարձում, այգեստան, գավիթ, կապան, արշալույս, նվեր, հյուսն, քոթոթ, վարպետ:
Պապի, թոռնիկ, մանուկ, արեգ, հասմիկ, շուշան մանուշակ, արփի, լալա, արև, քնար, աստղ, զմրուղտ, կարապետ, անդրանիկ, նունոֆա, մեխակ, մայիս, հուլիս, օգոստոս։
3.Ածանցման միջոցով կազմիր որևէ տեղացի, երկրացի անվանող գոյականներ:
Մուշ-մշեցի, Իտալիա-իտալյացի, Հայաստան-հայաստանցի, Արցախ-արցաղցի, Իսպանիա-իսպանիացի, Բելգիա-բելգիացի, Նյու Յորք-նյույորքցի, Էջմիածին-էջմիածինեցի, Անի-անենցի, Մեղրի-մեղրեցի, Իրան-իրանցի, Բյուզանդիա-բյուզանդացի, Սյունիք-սյունեցի, Նոր Նախիջևան-նախիջեվանցի, Տավուշ-տավուշցի,  Եգիպտոս-եգիպտացի, Գյումրի-գյումրեցի, Ջավախք-ջավախեց:

Բառաշարքում առանձնացրու իրանիշ և անձնանիշ գոյականները:
Իրանիշ-Երկիր, հայելի, անգղ, այծյամ, ականջօղ, նժույգ, թռչուն, գործողություն, դասընթաց, դպրոց,ջրվեժ, նավ,
Անձնանիշ-քահանա, եվրոպացի, քարտաշ, տնօրեն, հեքիաթագիր, հաշվապահ, հարևան, վարդապետ, առաջնորդ, իշխան, վարդանոց, գահաժառանգ, գործընկեր, դասընկեր, դպիր, հոգեբան, անձնավորություն, նավավար, ուսանող

Որտեղ անհրաժեշտ է,  գրիր մեծատառով: 
Վանի թագավորություն, Արա գեղեցիկ, Վիկտորիա ջրվեժ, Արաբական Միացյալ Էմիրություններ, Արագած, Արամ խաչատրյան, Տրդատ երրորդ, անուշ օպերա, քաջ Նազար հեքիաթ, Ավետիք Իսահակյան, Ռուսաստանի Դաշնություն, Հրատ մոլորակ, Աշոտ երկաթ, Արգիշտի արքա, Արագածոտնի մարզ, Աողոմոն իմաստուն, Հայաստանի հանրապետություն: 

Տրված գոյականները բաժանիր երկու խմբի, բացատրիր օրինաչափությունը:
Շոշափելի-Գիրք, մեքենա, շենք, համակարգիչ, մարդ, ծաղիկ, զգեստ
Անշոշափելի-սեր, ուրախություն, վիշտ, հայրենասիրություն, վախ, կարոտ, մանկություն, հնարավորություն

Դաս 19 Հանրահաշիվ

Ա) x+y/3

Բ) a-b/7

Գ) 2x-3y/5

Դ) 5m+3n/4

Ե) 4x/4

Զ) 4a/4

Ա) x/2

Բ) 3a-1/3

Գ) 2a+b/5

Դ)

Ե) 4x-8/3

Զ) a-1/8

Ա) 3/a

Բ) a+3/x

Գ) -a/b

Դ) 5x²/a

Ե) 3x+4/a

Զ) -2/x

Ա) 8/a+b

Բ) 1/x-1

Գ) 6/a+b

Դ) 2m-2/m+n

Ե) -x-9/x-3

Զ) 8p-8/p+1