Հայոց լեզու


1.Նախադասության մեջ թող միայն ենթական և ստորոգյալը:

  1. Ձյան վրա ես նշմարեցի փոքրիկ սև կետեր:
    Ես նշմարեցի կետեր
  2. Էլի նուրբ թափանցիկ ծաղիկներով ներկվել էին դեղձենիները:
    Ծաղիկներով ներկվել էին դեղձենիները
  3. Մարդու աչքը մի բուռ հողով կկշտանա:
    ????
  4. Մանուկ օրերից ես մի առանձին սեր ունեմ դեպի ծեր, ալևոր մարդիկ:
    Ես սեր ունեմ դեպի մարդիկ
  5. Նրա գլուխը շարունակ դողում էր հասած արևածաղկի պես:
    Նրա գլուխը դողում էր։

2. Ինչպիսի, ում, որ, ինչը, ինչով, ինչից, ինչքան, ինչպես, երբ, որտեղ, ուր, ինչու հարցերին պատասխանող լրացումներ ավելացրու նախադասության գլխավոր անդամներին:

  1. Կատուն բռնում է:
    Տանը, սև կատուն արդեն տաս րոպե փորցում է բռնել ճարպիկ մկանը
  2. Քամին փչեց:
    Սառը և ուժեղ քամի փչեց դրսում
  3. Դելֆինները լողում էին:
    Դելֆինները զվարճանալով լողում էին կապուտակ ջրում։
  4. Արահետը ձգվել էր:
    Կանաչ արահետը կարծես ամբողջ աշխարհով ձգվել էր։
  5. Գետերը քանդում են:

3. Ընդգծիր ենթականերն ու ստորոգյալները:

  1. Կենսաբանների փորձերից ձանձրացած դելֆինները հացադուլ են հայտարարում:
  2. Օձի թույնը բժշկության մեջ շատ արժեքավոր է:
  3. Գերմանացի մի կոնստրուկտոր մթության մեջ տեսնող և հաչող արհեստական շուն է պատրաստել:
  4. Հնդկաստանի բնակիչները ութ հարյուր լեզվով ու բարբառով են խոսում:
  5. Աղմուկի միջից մեզ էին հասնում օգնության հուսահատ կանչերը:

4.Բաց թողած տեղերում դիր տրված ենթականերից մեկը՝ համաձայնեցնելով ստորոգյալի հետ:

  1. Մի տան պատուհանից ճրագի սպիտակ շողեր են երևում:
  2. Գարնան արևոտ օրերը ինձ հիշեցնում են, որ մայիսն է:
  3. Քամին հալածում էր մառախուղի թանձր քուլաները:
  4. Ճապոնիայում թողարկվել են ծայրին փոքրիկ լամպ ունեցող գրիչներ:
  5. Դելֆինները բաց ակվարիումից դանդաղ լողում են դեպի ազատություն:

Քամին, օրեր, դելֆիններ, շող, գրիչներ

Ենթական և նրա արտահայտությունը

Ենթակա, նախադասության երկու գլխավոր անդամներից մեկն է։ Ենթական ցույց է տալիս, թե ով կամ ինչն է կատարում  գործողությունը։ Ենթական նախադասության այն անդամն է, որին ստորոգումով վերագրվում է որևէ հատկանիշ։ Հայերենում ենթական դրվում է ուղղական հոլովով։ Ենթական պատասխանում է ո՞վովքե՞ր, ինչ, ինչեր  հարցերին։ Հայերենում ենթական արտահայտվում է՝
գոյականով
ածականով
թվականով
դերանունով
դերբայով:

Ենթական արտահայտվում է`

  • գոյականով, որը կարող է լինել անձ, իր, երևույթ, հասկացություն և այլն։

Օրինակ՝ Վրնջում էին ձիերը մետաղաձայն և երկարածոր (Ակսել Բակունց)։

  • Այն բոլոր դերանուններով, որոնք մատնացույց են անում անձ կամ իր։

Օրինակ՝ Ե՛վ դժբախտ է նա, և՛ մեռած, ով երգ չի հասկանում, չի սիրում (Ավետիք Իսահակյան)։

  • Փոխանուն ածականով, այսինքն` ածականը պետք է պարտադիր հոդ ստանա և գործածվի գոյականաբար.

Օրինակ՝  Գեղեցիկը միշտ գնահատվում է: 

  • Փոխանուն թվականով`

Օրինակ՝ Ներկաներից հինգը պատասխանեցին  անմիջապես, իսկ երկուսը  մի փոքր ուշ։

  • Բայի անդեմ ձևերով` անորոշ, ենթակայական և հարակատար դերբայներով.

ա) անորոշ դերբայով

օրինակ՝ Աղոթելը նրա միակ մխիթարությունն էր այդ ծանր պահին։

բ) փոխանուն ենթակայական դերբայով

օրինակ՝ Պտուղդ քաղող չկա, մասրենի՛, սարի՛ մասրենի (Համո Սահյան)։

գ) փոխանուն հարակատար դերբայով

օրինակ՝ Քնածը այդպես էլ չիմացավ մեր դուրս գնալը։

  • Բառակապակցությամբ`

Օրինակ՝ Սերը քանդելը եկեղեցի քանդելուց վատ է (ժող.):

Նախադասությունը կարող է ունենալ նաև բազմակի ենթականեր։ Օրինակ՝ Նրա ծանր հառաչանքները, ողբը, հեծկլտանքը կտրատում էին սիրտս։

Կետերը փոխարինի՛ր փակագծում տրված հարցին պատասխանող բառերով (ենթականերով): 

Օրինակ`
….մուտքից դուրս եկավ( ո՞վ)- Ոստիկանը դուրս եկավ:
Հանկարծ հայտնվեց: (ո՞վ)
Հանկարծ հայտնվեց կորած պապը։
Ուրեմն կատարվե՞ց: (ի՞նչը)
Ուրեմն կատարվեց այն ինչից նա շատ վախենում էր։
Այստեղից չի լսվի: (ի՞նչը)
Այստեղից չի լսվի կարևոր լուրը։
Հևասպառ սարն էր բարձրանում: (ո՞վ) 
Տղան հևասպառ սարն էր բարձրանում

Կազմել նախադասություններ, որոնոցում ենթակաները արտահայտված լինեն գոյականով, ածականով, թվականով, դերանունով, դերբայով:
Կովերը դաշտում արածում էին։
Հիմարը անհեթեթ խոսաքցուցյուներ էր բացում։
Սկզբում խոսեց խմբավարը հետո մնացած մասնակիցները։
Նա գնում էր տուն։
Հոբելյարը չիմացավ մացավ մեր պլանի մասին։



Հայոց լեզու

Ըստ տրված կաղապարների՝  կազմի՛ր բարդ նախադասություններ:
Թեկուզ պատճառ չուներ , այնուամենայնիվ շաուրնակում էր կռիվը:
Թեպետ չեր սիրում նրան, սակայն դա ցույց չեր տալիս:
Չնայած որ կոնկրետ ծրագրի չուներ, բայց որոշեց իր գործը անել:
Թեև արտաքին շատ գեղեցիկ է, բայց և այնպես ներքին շատ պխտոր էր:

Ըստ տրված կաղապարների` կազմի՛ր բարդ նախադասություններ:
Եթե
նա ճիշտ է, ապա շուտով մեր մահը գալու է:
Քանի որ առավոտը աշխատանքը չեր ավարտել, հետևաբար մինչև ուշ գիշեր առթուն մնաց:
Որովհետև նա հիմար էր, ուստի ամենինչ սխալ կատարեց:
Քանզի նա կամավոր էր, ուրեմն աշխատավարձչէր ստանում:

Ըստ տրված կաղապարների` կազմի՛ր բարդ նախադասություններ: Փորձի՛ր բացատրել՝ ստորակետը այս կառույցներում ինչ դեր  ունի:
Իմ ասածով կանես, այլապես վերջտ վատ կլինի:
Ոչ թե վատ արեց, այլ շատ վատ արեց:
Պետք էր նրա հետ քաղաքավարի խոսաիր, այլ ոչ թե հիմար-հիմար դուրս տաիր:

Տրված ընդարձակ նախադասությունները դարձրու համառոտ` թողնելով միայն ենթական ու ստորոգյալը:

Ձկները լույսի պատճառով շատ խորն էին իջել:
Ձկները իջել էին։
Մենք սիրով կարդում էինք նրա բանաստեղծությունները:
Մենք կարդում էինք։
Այս երեկոն շատ խաղաղ էր:
Երեկոն խաղաղ էր։
Խանութն արդեն երկար ժամանակ փակ էր:

Խանութը փակ է
Եղբայրն ու քույրը շատ էին կարոտում ծնողներին:

Եղբայր ու քույրը կարոտում էին
Կայսեր հրամանները շատ արագ էին կատարվում:
Հրամանները կատարվում էին
Առավոտյան անձրևն ու կարկուտը հաջորդում էին իրար:
Անձրևն ու կարկուտը հաջորդում էին իրար։
Մոր աչքը ամբողջ օրը ճանապարհին էր:
Մոր աչքը ճանապարին էր

Հայոց լեզու

Տրված պարզ համառոտ նախադասությունները դարձնել պարզ ընդարձակ:

Ես հիշում եմ: Օրինակ` Մինչև հիմա ես հիշում եմ այդ տխուր դեպքը:

Արևը լուսավորում է:
Արևը իր ճառագայթներով լուսավուրմ է մոլորակը։
Ջուրը քչքչում է:
Անտաում գոտի ջուրը ուրախ քչքչում է։
Շենքը ուներ:
Այն բարձր շենքը, ուներ կարմիր տանիք, և մեծ պատուհաններ։
Հայրը բարկացավ:
Հայրը շատ բարկացավ կատարվածի պատճառով։
Նրանք պայքարեցին:
Նրանք քրտնաջան պայքարեցին վերջի պաղպաղակի համար։
Հովիտները երևում էին:
Հեռվում երևում էին գեղեցիկ հովիտները։
Նա ուներ:
Այդ օրվանից հետո նա շատ թշնամիներ ուներ։
Թշնամին շրջապատել էր:
Ուժեղ թշնամիներ շրջապատել էին փոքր զորքը։
Ճյուղերը ջարդվել էին:
Ծառի ճյուղերը ջարդվել էին կարկուտի պատճառով։

Բառերի շարքը դարձրու ամփոփ միտք արտահայտող նախադասություններ:

Հին, մատյան, մի, ամբողջ, աշխարհ, է, երփներանգ, գույներ,, հնչյուններ, բուրմունք, լի:
Հին մատյանները մի ամբողջ աշխարհ են երփներանգ գույներով, հնչյուններով, բուրմունքներով լի։
Շրջել,  տաքացնել, կաթ,  գույն, ունենալ, մագաղաթ, թերթ, և,  թվալ, թե, մեկնել, մի, հեռավոր, ճամփորդություն:
Շրջում ես տաքացրած կաթի գույնը ունեցող մագաղաթե թերթերը և թվում է, թե մեկնում ես մի հեռավոր ճամփորդության։
Շրջել, թերթ, և, այդ, տրամադրություն, չի, լքել դուք:
Շրջում ես թերթերը և այդ տրամադրություն չի լքում ձեզ:
Յուրաքանչյուր, գլուխ, սկսել, զարդագիր,  յուրօրինակ, հյուսվածք:
Յուրաքանչյուր գլուխը սկսվում է զարդագրերի և յուրօրինակ հյուսվածքով:
 

Հայոց լեզու

1.Յուրաքանչյուր սյունակից ընտրելով մեկական  նախածանց և արմատ` կազմել 6 նախածանցավոր բառ:

Ա)  Նախ-նախադեպ                     ուշագնաց           

      Ապ-ապուշ                         հասարակարգ

      Ստոր-ստորագարգ                    ձայնափող
      Գեր-գերձայն                        հանրամատչելի

      Մակ-մակբայ                      դիպված

      Ընդ-ընդհանուր                        բայական

Բ)  Ենթ-ենթախումբ                        վերադարձ          

      Հակ-հակաթույն                        աշխարհասփյուռ

      Ներ-ներաշխարհ                        անվանակոչություն
      Անդր-անդրադարձ                     գունաբաժանում

      Դեր-դերանուն                        թունավորել

      Դժ-դժգույն                          կարգախումբ

Գ)  Ենթ-ենթախումբ                       կողմնորոշում          

      Հար-հարադիր                        խմբերգ

      Ապ-ապաշնորհ                        դրույթ
      Բաց-բացորոշ                       կշռույթ

      Թեր-թերակշիռ                       գրականություն

      Մակ-մակագիր                      անշնորհքություն

2. Առանձնացնել հոմանիշ բառերի 6 զույգ:

 Ա. Ընչաքաղց-անկշտում
զգաստ-զգոն
լիովին-ամբողջապես
գթալ-կարեկցել
ժրաջան-ջանասեր
ամբոխ-բազմություն:

Բ.Լուրթ-կապտագույն
համամիտ-համակարծիք
տոկուն-կայուն
հաղթանդամ-մեծամարմին
ստահակ-խարդախ
ալևոր-զառամյալ։

Գ) զեփյուռ-սյուք
ճգնել-ջանալ
պերճ-շքեղ
ձանձրալի-տաղտկալի
ճիրան-մագիլ
մեծանուն-անվանի:

3. Բաց թողնված տեղերում գրել տրված բառերը:

Եղյամն էր սունկի գլուխն արծաթում,

Մրսում էր կարծես վայրի նշենին,

Հանգստանում էր հողմը բացատում`

Ականջն ամպրոպի ազդանշանին:

(նշենի, ամպրոպ, բացատ, սունկ,)   

4. Դարձվածքների իմաստն արտահայտել մեկ բառով:

Ա. Լուն ուղտ դարձնել-չափազանցնել

Բ. Շունչ տալ-կենդանացնել

Գ. Սիրտ անել-խիզախել

Դ. Լույս սփռել-բացահայտել

Գործնական աշխատանք

Բառաշարքում ընդգծել –ակ վերջածանց ունեցող 6 բառ:
Ազդակ, հնգյակ, հետնաբակ, կայծակ, աչքածակ, պահակ, գլխահակ, օրինակ, երկտակ,  միակ, սայլակ:
                                          -ական վերջածանցով

հնգական, ինքնափական, գաղթական, կարճամական, գոյական, մետաղափական, ողբերգական, գնահատական, ողբակական, փախստական:

                                              —անք վերջածանցով

անարգանք, ձիթհանք, կախարդանք, երգիծանք, հրամանք, տեղեկանք, անկյանք, օրհնանք, վարուցանք, տվայտանք, մեծաջանք:

                                             -ատ վերջածանցով

բացատ, անապատ, կիսատ, պողպատ, գունատ, պոչատ, գթառատ, քննադատ, կրճատ, անաշխատ, քնատ:

                                              -եղ վերջածանցով
գնդասեղ, հյութեղ, ուժեղ, աչագեղ, ահեղ, տգեղ, մարմնեղ, թիթեղ, հանճարեղ, անմեղ, շքեղ:

                                                    -կոտ ածանցով
երազկոտ, կրակոտ, վախկոտ, մտածկոտ, ծակծկոտ, ալարկոտ, տատասկոտ, ամաչկոտ, աղմկոտ, նեղացկոտ:

                                                   -ե ածանցով
 փղոսկրե, բազե, թավշե, գրեթե, կավե, ծղոտե, ափսե, սառցե, բյուջե, քարե:


Բառաշարքերում առանձնացնել հոմանիշների 6 զույգ:
Ներարկել-սրսկել
վատաբանել-փնովել
հանգցնել-մարել
ասպատակել-արշավել
հուսալքվել-հուսահատվել
պղծել-ապականել

Եղրևանի-յասաման
բաղձանք-իղձ
բերկրանք-հրճվանք
գոտեմարտիկ-ըմբիշ
խուփ-կափարիչ
բնօրրան-հայրենիք


Ապաշնորհ-անձիրք
միալար-անընդհատ
անհեթեթ-անիմաստ
վախկոտ-անարի
անթաքույց-անսքող
արագաշարժ-փութկոտ

Բառաշարքերում առանձնացնել հականիշների 6 զույգ:
Երանգավառ-դժգույն
կիրթ-անտաշ
բերկրալից-թախծոտ
իրական-երևակայական
թափառական-նստակյաց
չնաշխարհիկ-տգեղ

Մեղմ-փոթորկուն
համեստ-գոռոզ
խորդուբորդ-ողորկ
անշուք-զարդարուն
ընդարձակ-հակիրճ
փորձառու-անվարժ

Խաղաղվել, վրդովվել
նահանջել-հարձակվել
ձերբակալել-ազատել
ապաքինվել-հիվանդանալ
տարանջատվել-միավորվել,
երկրպագել-ատել

Բառային տարբերակներից ընդգծիր ճիշտը:
Կապնվել-կապվել
ձեռնտու-ձեռնատու
ութանասուն-ութսուն
տարկետում-տարեկետում
արժանավույն-արժանվույն
օրեկան-օրական
սնանկանալ-սննկանալ
վարկաբեկել-վարքաբեկել
երկպառակտություն-երկպառակություն
բարյացակամ-բարյացկամ
ներեղություն-ներողություն
ընտանեական-ընտանեկան
անձեռնմխելիություն-անձեռնամխելիություն
անձեռնոցիկ-անձեռոցիկ:

Կետադրել տեքստը:
Երկրում շատ բարձր ու անմատչելի մի լեռ կար,  որ լիքն էր բոլոր բարիքներով: Մարդիկ  կամեցան դրա վրա բնակություն հաստատել: Սակայն նրա վրա բարձրանալր շատ դժվար էր, թեև վերելքի շատ ճանապարհներ կային: Նրանք ովքեր բարձրանալու ժամանակ կանգ առան հանգստանալու՝ սայթաքեցին ու ցած գլորվեցին մինչև ստորոտը: Իսկ ովքեր դադար առնել չուզեցին՝ այլ գավազանի օգնությամբ, շարունակեցին վերելքը՝  բարձրացան լեռան  վրա ու հանգիստը կյանք վայելեցին:Այդպես թուլակազմ ու վախկոտ մարդիկ մնում են կեսճանապարհին ու կորչում, իսկ հաստատակամները՝ համբերությունն իրենց նեցուկ ունենալով վեր են բարձրանում ու հասնում իրենց նպատակին:

Ձայնարկություն

1.Գրեցեք այն ձայնարկությունները, որոնցից կազմվել են հետևյալ բառերը:
Չրխկալ-չըրխկ, ծվծվալ-ծիվ, կռկռոց-կառ, վայել-վայ, թշթշոց-թըշ, ծլնգոց-ծլնգ, թրխկոց-թըրխկ, տզզոց-տզզ, թխկոց-թխկ, բզզալ-բզզ, շրխկան-շրխկ:
2. Դարձվածաբանական բառարանից վայ, ախ, հարայ ձայնարկություններով դուրս գրիր դարձվածքներ և նշիր նրանց արտահայտած նշանակությունները:
Վայ բերել-դժբաղտություն՝ չարիք պատճառել։
Ախ անել-ափսոսալ։
Հարայն ընկնել-տագնապ բարձրանալ աղմկելով

Զգացմունք, հուզմունք, կոչ, նմանաձայնություն արատահայտող բառերը կոչվում են ձայնարկություններ:
Ձայնարկությունները լինում են երեք տեսակ`  զգացական, կոչական, նմանաձայնական: 
Զգացական ձայնարկությունները արտահայտում են ափսոսանք, վիշտ, կարեկցանք, ուրախություն, հիացմունք, բացականչություն, զայրույթ, դժգոհություն, վախ, ցավ, զարմանք: Այդ ձայնարկություններն են` ա՜խ, ավա՜ղ, բա՜, ըհը՜, պա՜հ, ջա՜ն, վա՜խ, վա՜հ, վու՜յ, ու՜յ, ու՜խ, ուխա՜յ, ուռա՜, ու՜ֆ, ֆու՜, ֆու՜հ և այլն:
Կոչական ձայնարկությունները արտահայտում են կոչ, կանչ, խրախույս, հանդիմանություն, հորդոր և այլն: Այդ ձայնարկություններն են ` ա՛յ, ծո՛, չու՛, ջու՛-ջու՛, տո՛, փի՛շտ, է՜յ, էհե՜յ, հա՜յ, հարա՜յ, քշա՜ և այլն:
Նմանաձայնական ձայնարկություններով խոսողը արտահայտում է բնության մեջ եղած ձայները: Դրանք են` հա՛ֆ-հա՛ֆ, չրը՛խկ, ծուղրուղու՜, միաու՜, բը՜զզ, խըշշ, թը՜շշ, կու՛-կու՛ և այլն:

Գործնական աշխատանք, շաղկապ

Պարզ նախադասությունները փակագծում գրված շաղկապով կամ դերանունով միացրո՛ւ, դարձրո՛ւ բարդ նախադասություն (անհրաժեշտության դեպքում դրանցում որոշ փոփոխություննե՛ր արա):

 

Մի թռչունը չի կարող Եգիպտոս չվել, քանի որ Եգիպտոսի տեղը չգիտի (որովհետև կամ քանի որ)
Ամեն գարնան երկու հակառակորդների հանդիպումը դառնում էր ավելի վտանգավոր, որովհետև ձմռան պարապությունից  ավելի ուժ ու եռանդ ստացած՝ նրանք ավելի կատաղի էին դառնում: (որովհետև կամ քանի որ)
Առակագիր Եզոպոսը մի անգամ մտավ նավաշինարան, որտեղ նավաշինարարներն սկսեցին նրան ծաղրել ու բարկացնել: (որտեղ)
Պատանին գնաց մի ալևոր մարդու մոտ, որպեսզի հարցներ ճանապարհի մասին:  (որպեսզի, որ)
Նավազը որդուն ուղարկեց ուսումնարան, որ քերականություն սովորիր: (որ, որպեսզի)

Պարզ նախադասությունները փակագծում գրված շաղկապով կամ դերանունով միացրո՛ւ, դարձրո՛ւ բարդ նախադասություն (անհրաժեշտության դեպքում դրանցում որոշ փոփոխություննե՛ր արա):

Որսորդներն իրենց շների հետ հայտնվեցին, երբ որ վախկոտ նապաստակն իր համար թռչկոտում էր անտառի բացատում (երբ, երբ որ)
Աղվեսը ուզում էր խախտել պայմանն  ու դուրս թռչել, երբ այծը նախատեց աղվեսին: ( հենց որ, երբ)Կարապները չէին ուզում ապրել մարդկանց մոտ ու երգել նրանց համար, քանի դեռ ծիծեռնակները  ծաղրում էին կարապներին: (քանի դեռ, այնքան ժամանակ)
Մեղուները չէին ուզում իրենց մեղրը մարդկանց տալ, ուստի  Նրանք որոշեցին խայթոցով վնասել մեղրը տանողներին: (ուստի, հետևաբար)
Ծովի ջուրը չի խմվում, թեև Ծովին հասնելը փրկություն էր թվում: (թեև, չնայած, բայց)
Ձեռքը մեկնեց անկարգին բռնելու, չնայած Մտքինը նրան պատժելը չէր: (թեև, չնայած, բայց)

Զույգ նախադասությունները փակագծում գրված շաղկապով կամ միացրո՛ւ՝ քանի ձևով կարող ես: 

Օրինակ`
Դու ամբողջ աշխարհում շրջած կլինես: Դու կվերադառնաս (երբ)
— Երբ ամբողջ աշխարհում շրջած կլինես, կվերադառնաս: Դու, երբ ամբողջ աշխարհում շրջած կլինես, կվերադառնաս:
Կվերադառնաս, երբ ամբողջ աշխարհում շրջած կլինես:
Այդ կղզին կատարյալ դրախտ կարելի է դարձնել:  Հորդաբուխ  աղբյուրներ կային այնտեղ (որովհետև )
Այդ կղզին կատարյալ դրախտ կարելի է դարձնել, որովհետև այնտեղ հորդաբուխ  աղբյուրներ կային։
Այդ կղզին, որովհետև այնտեղ հորդաբուղ աղբյուներ կային կարելի էր կատարյալ դրախտ դարցնել։
Որովհետև այնտեղ հորդաբուղ աղբյուրներ կային այդ կղզին կարելի էր կատարյալ դրախտ դարցնել։
Անտառում դեռ ոչ մի շշուկ չէր լսվում: Անձրևը արդեն դադարել էր (չնայած)
Անտառում դեռ ոչ մի շշուկ չեր լսվում, չնայած անձրևը արդեն դադարել էր
Չնայած անձրևը դադարել էր անտառում դեռ ոչ մի շշուկ չեր լսվում։
Անտառում, չնայած անձրևը դադարել էր ոչ մի շշուկ չեր լսվում։
Բոլորը քեզ նման մտածեին: Աշխարհն այդպիսին չէր լինի: (եթե)
Եթե բոլորը քեզ նման մտածեին աշխարհն այդպիսին չէր լինի։
Աշխարհը, եթե բոլորը քեզ նման մտածեին այսպիսին չէր լինի։
Բոլորը քեզ նման կմտածեին, եթե աշխարհն այսպիսին չլիներ։
Այնտեղ փնտրեցեք կորած ձիու հետքերը:  Այս քարի կտորը  գտել եք: (որտեղ)
Այնտեղ, որտեղ այս քարի կտորն եք գտել այնտեղ փնտրեցեք կորած ձիու հետքերը։
Այնտեղ փնտրեցեք կորած ձիու հետքերը, որտեղ այս քարի կտորնեք գտել։


 Կետերը փոխարինի՛ր հարմար շաղկապով կամ դերանունով:  Լեռնային հովիտներում գիշերը ձյուն է սպասվում, իսկ հովիտներում՝ անձրև:
Աշուն էր, զովաշունչ ու պայծառ աշուն, սա սովորաբար լինում է Արարատյան դաշտում:
Երբ ջրերը ձյան հալոցքից կամ հորդառատ անձրևներից վարարում էին, դաշտում բնական ավազաններ էին գոյանում:
Կարդացի անունս մի ոտանավորի տակ և ինձ թվաց, որ իմ այդ ստորագրությունը ոսկե տառերով էր տպված:
նա մինն ուներ, տասն եմ արել:
Այն օրից, ինչ գյուղ էր եկել, անցել էր ուղիղ մեկ ամիս:
Հյուրերին առաջնորդեց դեպի տաղավարը, որը գտնվում էր բակի խորքում:
Նա մեծահռչակ զորավար էր, երկրների կուսակալ:
Նրանք նույն ուղղությամբ չէին գնում,  միմյանց չէին հանդիպում:
… հնէաբանը,… թանգարանի տնօրենը նոր քննության գաղափարին չընդդիմացան:

Տրված զույգ նախադասություններն իրար միացրո՛ւ և, ու շաղկապներից մեկով:
Աղվեսը մի թուղթ գտավ և այդ թուղթը տարավ գայլին:
Թագավորը  ժլատ աչքածակ մարդ էր ու հրամայեց, որ կարասը իրեն տան:
Կղզին լճի հարավ-արևելքում էր և լճի հյուսիսային ափից տարբերվում էր թե՛ բուսականությամբ, թե՛ կենդանիներով:
Խեղճ կապիկը պիտի վարժվի նեղլիկ վանդակին ու անընդհատ պիտի փորձի դուրս պրծնել այդտեղից:
Զինվորն իջեցրեց բացովի կամուրջը ու չոր փոսի վրայով անցնելով՝ տիկինը մոտեցավ կոճղերին:
Մառախուղի միջից նախիրն էր մեզ ընդառաջ գալիս և Վարորդը մեքենան արգելակեց:
Կապիկը կես ժամում խժռեց իմ բերած բանանները և Մեր միջև կարծես թե բարեկամություն հաստատվեց:
Որպես խայծ, վանդակի մեջ ես ամենագայթակղիչ բանանները կդնեմ և Նրան համոզելու համար տերն առաջինը կմտնի վանդակը: 

Վերաբերականներ

1.Վերաբերականները խմբավորե՛լ ըստ տեսակների։
Երանի։

հաստատական-անկասկած, անշուշտ, անպայման, իսկապես, արդարև, իրոք, անպատճառ, հիրավի, ահա, ահավասիկ
գնահատողական-
դժբախտաբար, ցավոք
ժխտական-
ո՛չ, չէ՛
սաստկական-
մինչև իսկ, մանավանդ, նամանավանդ, նույնիսկ
երկբայական-
գուցե, երևի, կարծեմ, կարծես, միգուցե, արդյոք, համենայն դեպս, կարծես թե, մի՞թե, թերևս
սահմանափակման-
միայն, լոկ, միայն թե, սոսկ, գեթ, գոնե
կամային-
հապա, մի,
զիջային-
ի դեպ, իմիջիայլոց, այնուամենայնիվ, այսուհանդերձ


2. Կազմել նախադասություններ` գործածելով անկասկած, նույնիսկ, այնուամենայնիվ, կարծես թե, ցավոք, իրոք, մանավանդ, միմիայն վերաբերականները:
Անկասկած, այդ նա է պատմել ամենինչ։
Նույնիսկ, ես գիտեի։
Այնուամենայնիվ, հիմա դու պետք է թաքնվես նրանցից։
Կարծես թե այն մարդն էր գողացել իմ հեռախոսը։
Նա, ցավոք, չկարողացավ ազատվել այդ ծանր բեռից։
Քույրտ, իրոք, շատ նման է քեզ։
Բոլորը կարող են դա անել, մանավանդ, նա։
Այդ մասին գիտեր, միմիայն, դու։

3.Բառաշարքում գտնել իմաստով իրար մոտ վերաբերականները:
Իհարկե-անշուշտ
իրավամբ-հիրավի
անտարակույս-անկասկած
ասես, կարծես
լոկ-միայն
դժբախտաբար-տարաբախտաբար

Հայոց լեզու

Գտիր տրված բայերի դեմքը, թիվը, ժամանակը և եղանակը:

Սկսվել էին – երորդ դեմք, հոգնակի, անցյալ, սհմանական
Ուղևորվել էր –երկրորդ դեմք, եզակի, անցյալ, սահմանական
Ազդարարելու ենք–առաջին դեմք, հոգնակի, ապառնի, հարկադրական
Գրվել է –առաջին դեմք, անցյալ, եզակի, սահմանակի
Պատվիրում ես –երկրորդ դեմք, եզակի, ներկա, սահմանական
Տևեց –երորդ դեմք, եզակի, անցյալ, սահմանական
Կախվել են –երորդ դեմք, հոգնակի, ներկա՞, սահմանական
Լուսավորվի –երկրորդ դեմք, եզակի, ներկա, հրամայական
Կկառուցվեն –երորդ դեմք, հոգնակի, ապառնի, ենթադրական
Մասնակցում էիք –երկրորդ դեմք, հոգնակի, անցյալ, սհմանական
Հնչեցին –երորդ դեմք, հոգնակի, անցյալ, սահմանական
Երևաց –երորդ դեմք, եզակի, անցյալ, սահմանական
Տարել եմ –առաջին դեմք, եզակի, անցյալ, սահմանական

Կետադրել տեքստը:
Երկրում շատ բարձր ու անմատչելի մի լեռ կար,  որ լիքն էր բոլոր բարիքներով: Մարդիկ  կամեցան դրա վրա բնակություն հաստատել: Սակայն նրա վրա բարձրանալր շատ դժվար էր, թեև վերելքի շատ ճանապարհներ կային: Նրանք ովքեր բարձրանալու ժամանակ կանգ առան հանգստանալու՝ սայթաքեցին ու ցած գլորվեցին մինչև ստորոտը: Իսկ ովքեր դադար առնել չուզեցին՝ այլ գավազանի օգնությամբ, շարունակեցին վերելքը՝  բարձրացան լեռան  վրա ու հանգիստը կյանք վայելեցին:Այդպես թուլակազմ ու վախկոտ մարդիկ մնում են կեսճանապարհին ու կորչում, իսկ հաստատակամները՝ համբերությունն իրենց նեցուկ ունենալով վեր են բարձրանում ու հասնում իրենց նպատակին: